ECODESIGN online PILOT

اجتناب از ضایعات در فرایند تولید

بهبود -> محصول نوع ب: متمرکزسازی تولید ->

فهرست برای آنالیز اکودیساین

محصول

آیا تكنولوژی‌های بكار گرفته شده در عمل‌آوری محصول در به حداقل رساندن ضایعات و انتشار هم تأثیری دارند؟
  
  
آیا مواد خام بطور كافی و كارآمد مورد استفاده قرار گرفته‌اند؟ آیا می‌توان بدون تخلیص جریان پایین دست و سیستم تصفیه از حدود انتشار هم طرفداری نمود؟ آیا تكنولوژی تولید برای جزء سازنده كه به عمل بهینه مربوط می‌شود، با استفاده‌ درست و بجا از مواد و به حداقل رساندن انتشار هم ارتباط دارد؟
اهميت (R) اجرا (F) اولويت (P)
خيلی مهم  ( ۱۰ )
 با اهميت كمتر ( ۵ )
نامربوط ( ۰ )
بله ( ۱ )
ترجيحا بله ( ۲ )
ترجيحا نه ( ۳ )
نه ( ۴ )

P = R * F
مقياس استفاده از مواد مصرفی پایین، انتشار پایین تكنولوژیهای تولید
ایده برای تحقق
هزينه‌ها
بيشتر
يکسان
کمتر
زيرا
عملی
شدن
دشوار
آسان
زيرا
عمل
فورا
بعدا
هرگز
مسئوليت
مهلت نهایی


آیا تكنولوژی‌های استفاده شده در عمل‌آوری محصول و اجزاء آن از هرگونه مخاطرات محیط زیستی، ممانعت بعمل می‌آورند؟
  
  
مخاطرات محیط زیست از طریق تكنولوژی تولید و برحسب تصادف، چه چیزهایی هستند؟ آیا می‌توان با بكارگیری تكنولوژی‌های دیگر، از این مخاطرات دوری نمود؟ چگونه می‌توان این مخاطرات را به حداقل رساند؟ آیا تكنولوژی استفاده شده در عمل‌آوری محصولِ مربوط به عمل بهینه، مربوط به مخاطرات محیط‌ زیست می‌شود؟
اهميت (R) اجرا (F) اولويت (P)
خيلی مهم  ( ۱۰ )
 با اهميت كمتر ( ۵ )
نامربوط ( ۰ )
بله ( ۱ )
ترجيحا بله ( ۲ )
ترجيحا نه ( ۳ )
نه ( ۴ )

P = R * F
مقياس اجتناب از تكنولوژیهای تولید كه برای محیط زیست، مخاطره‌آمیز هستند
ایده برای تحقق
هزينه‌ها
بيشتر
يکسان
کمتر
زيرا
عملی
شدن
دشوار
آسان
زيرا
عمل
فورا
بعدا
هرگز
مسئوليت
مهلت نهایی


آیا عمل‌آوری محصول، تنها میزان كمی از ضایعات و انتشارات را موجب می‌گردد؟
  
  
چه نوع و چه مقدار از ضایعات و انتشارات وجود دارد؟ در فرایند تولید در كجا این ضایعات ایجاد می‌شوند؟ كدامیك از اینها، مشكل اساسی را در دفع مواد ایجاد می‌كند؟ آیا همه سنجش‌ها برای اجتناب از ضایعات و انتشارات انجام پذیرفته (تكنولوژیهای دیگر تولید، چرخه‌های بسته مواد، ...)؟
اهميت (R) اجرا (F) اولويت (P)
خيلی مهم  ( ۱۰ )
 با اهميت كمتر ( ۵ )
نامربوط ( ۰ )
بله ( ۱ )
ترجيحا بله ( ۲ )
ترجيحا نه ( ۳ )
نه ( ۴ )

P = R * F
مقياس اجتناب از ضایعات و انتشارات در فرایند تولید
ایده برای تحقق
هزينه‌ها
بيشتر
يکسان
کمتر
زيرا
عملی
شدن
دشوار
آسان
زيرا
عمل
فورا
بعدا
هرگز
مسئوليت
مهلت نهایی


آیا مواد ضایعاتی از عمل‌آوری محصول و اجزاء سازنده‌ آن به فرایند تولید، برمی‌گردند؟
  
  
كدامیك از مواد ضایعاتی را می‌توان دوباره استفاده كرده یا بازیافت نمود؟ چه سنجشهایی را می‌توان برای بستن چرخه مواد انجام داد (جداسازی ضایعات، استفاده از مواد گزینشی دیگر،...)؟
اهميت (R) اجرا (F) اولويت (P)
خيلی مهم  ( ۱۰ )
 با اهميت كمتر ( ۵ )
نامربوط ( ۰ )
بله ( ۱ )
ترجيحا بله ( ۲ )
ترجيحا نه ( ۳ )
نه ( ۴ )

P = R * F
مقياس چرخه‌های بسته مواد در فرایند تولید
ایده برای تحقق
هزينه‌ها
بيشتر
يکسان
کمتر
زيرا
عملی
شدن
دشوار
آسان
زيرا
عمل
فورا
بعدا
هرگز
مسئوليت
مهلت نهایی


آیا مواد ضایعاتی ازعمل‌آوری محصول و اجزاء سازنده آن در محصولات جدید مورد استفاده قرار گرفته‌اند تا از میزان ضایعات كلی ایجاد شده، بكاهند؟
  
  
كدامیك از ضایعات فرایند را می‌توان برای استفاده مجدد و یا بازیافت در نظر گرفت؟ كدامیك از سنجشها به مسئله استفاده مجدد و یا بازیافت ضایعات فرایند، كمك مؤثری خواهند كرد (جداسازی ضایعات، استفاده از مواد انتخابی دیگر،...)؟
اهميت (R) اجرا (F) اولويت (P)
خيلی مهم  ( ۱۰ )
 با اهميت كمتر ( ۵ )
نامربوط ( ۰ )
بله ( ۱ )
ترجيحا بله ( ۲ )
ترجيحا نه ( ۳ )
نه ( ۴ )

P = R * F
مقياس بازیافت / استفاده مجدد از ضایعات برای مواد جدید
ایده برای تحقق
هزينه‌ها
بيشتر
يکسان
کمتر
زيرا
عملی
شدن
دشوار
آسان
زيرا
عمل
فورا
بعدا
هرگز
مسئوليت
مهلت نهایی


آیا ضایعات فرایند ویژه مواد خطرناكی كه از عمل‌‌آوری محصول بوجود آمده‌اند و از اجزای سازنده‌ آن با روشی منطبق با محیط‌ زیست، دفع و منهدم می‌گردند؟
  
  
چه نوع از ضایعات غیرقابل اجتناب در عمل‌آوری محصول ایجاد شده و به چه مقدار؟ چگونه آنها منهدم و دفع می‌شوند؟ اثرات زیست محیطی بر روی دفع ضایعات چیست؟ چگونه می‌توان اثرات را به حداقل ممكن رساند؟
اهميت (R) اجرا (F) اولويت (P)
خيلی مهم  ( ۱۰ )
 با اهميت كمتر ( ۵ )
نامربوط ( ۰ )
بله ( ۱ )
ترجيحا بله ( ۲ )
ترجيحا نه ( ۳ )
نه ( ۴ )

P = R * F
مقياس دفع ضایعات غیرقابل اجتناب در یك روش قابل قبول از لحاظ زیست محیطی
ایده برای تحقق
هزينه‌ها
بيشتر
يکسان
کمتر
زيرا
عملی
شدن
دشوار
آسان
زيرا
عمل
فورا
بعدا
هرگز
مسئوليت
مهلت نهایی


آیا ضایعات ایجاد شده از عمل‌آوری محصول و اجزای سازنده آن مرتب شده و از یكدیگر جدا شده‌اند؟
  
  
آیا جدا كردن و مرتب كردن ضایعات از فرایند تولید امكانپذیر است و آیا حقیقتاً‌ انجام می‌گیرد؟ چه سنجشهایی را می‌توان انجام داد تا جداسازی و مرتب‌سازی ضایعات به درستی و به موقع انجام بگیرد؟ آیا بازاری برای ضایعات جدا شده وجود دارد؟
اهميت (R) اجرا (F) اولويت (P)
خيلی مهم  ( ۱۰ )
 با اهميت كمتر ( ۵ )
نامربوط ( ۰ )
بله ( ۱ )
ترجيحا بله ( ۲ )
ترجيحا نه ( ۳ )
نه ( ۴ )

P = R * F
مقياس مرتب‌سازی / جداسازی ضایعات در هر كجا كه امكان دارد
ایده برای تحقق
هزينه‌ها
بيشتر
يکسان
کمتر
زيرا
عملی
شدن
دشوار
آسان
زيرا
عمل
فورا
بعدا
هرگز
مسئوليت
مهلت نهایی


آیا نسبت مردودی‌ها در فرایند تولید یك محصول و اجزاء سازنده‌ آن نسبتاً پایین است؟
  
  
در چه مراحلی از فرایند تولید، مشكل مردودی‌ها رخ می‌دهد؟ مقدار آن چقدر است؟ علتهای عمده و معمولی برای وجود مردودی‌ها چیست؟ چگونه می‌توان از آنها دوری كرد؟
اهميت (R) اجرا (F) اولويت (P)
خيلی مهم  ( ۱۰ )
 با اهميت كمتر ( ۵ )
نامربوط ( ۰ )
بله ( ۱ )
ترجيحا بله ( ۲ )
ترجيحا نه ( ۳ )
نه ( ۴ )

P = R * F
مقياس كاهش كسر مردودی‌ها در فرایند تولید
ایده برای تحقق
هزينه‌ها
بيشتر
يکسان
کمتر
زيرا
عملی
شدن
دشوار
آسان
زيرا
عمل
فورا
بعدا
هرگز
مسئوليت
مهلت نهایی



طریقه دسترسی:
  1. اهميت:
    ارتباط پرسش ارزيابی را با يك نظم به محصول خود برآورد كنيد (خيلی مهم، كم‌اهميّت نامربوط)
  2. اجرا:
    اجرای پرسش ارزيابی را با استفاده از يكی از چهار پاسخ ممكن تخمين بزنيد: (بله/ ترجيحاً بله/ ترجيحاً خير/ خير) پرسشهای اضافی به درك و فهم شما از پرسشهای مربوط به ارزيابی كمك می‌كنند، و نيازی نيست پاسخ داده شوند.
  3. اولويت:
    وظایف اکودیساین که اولویت بالاتری دارند انتخاب نموده و فقط با این ایده ها برای تحقق ادامه دهید.
  4. ايده برای تحقّق:
    ايده‌های مربوط به تحقق وظايف اكوديساين را پيدا كنيد. مفاد بخش يادگيری به همراه مثال‌های آن به شما در انجام اين كار، كمك خواهد كرد.
  5. عملی شدن:
    احتمال ايده‌های پيشنهاد شده را تخمين بزنيد (مشكل/ آسان)
  6. هزينه‌ها:
    هزينه‌های اجرای ايده‌های اكوديساين را با مراجعه به راه حل در جريان (بالاتر، يكسان، پايين‌تر) تخمين زده و دلايل آن را ارائه كنيد.
  7. فعاليت:
    تصميم بگيريد چه زمانی وظايف اكوديساين را انجام بدهيد (به يكباره/ ديرتر/ هرگز) و شخص يا حوزه‌ای كه بايد مسئول اين كار برای مراحل بعدی تحقق محصول و بهبودی آن باشد تعيين نموده و يك موعد مقر‌ر را تثبيت نماييد.

 

top طراحی و کپی رایت توسط دانشگاه فنی وین, مؤسسه طراحی مهندسی - اکودیساین

استفاده از مواد مصرفی پایین، انتشار پایین تكنولوژیهای تولید

استفاده‌ واقعی و كافی از مواد، مواد فرآوری و مواد كمكی با بكارگیری تكنولوژی مناسب (عمل بهینه) مصرف كلی مواد خام را كاهش می‌دهد. این به نوبه خود، از یك سو مخاطرات محیط زیست را كه از طریق ضایعات ایجاد می‌شوند كاهش می‌دهد و از سوی دیگر مقدار مواد خامی را كه باید از محیط زیست استخراج شود، به حداقل می‌رساند. انتشار پایین تكنولوژیهای تولید، نیاز به تصفیه جریانات را پایین می آورد و سیستم‌های تصفیه فیلتردار را كمتر می‌كند. بعلاوه، میزان بقایای معمولاً سمی كه از تصفیه و تخلیص باقی می‌ماند هم كاهش پیدا می‌كند.


اجتناب از تكنولوژیهای تولید كه برای محیط زیست، مخاطره‌آمیز هستند

صرف‌نظر از مصرف انرژی و انتشارات در طول یك عملیات عادی و نرمال، تكنولوژی‌های خاصی مخاطرات بالایی برای محیط‌ زیست داشته و می‌توانند برحسب تصادف زیانهایی را برای محیط زیست بوجود بیاورند. این مطلب، دربرگیرنده مخاطراتی نیز هست كه در طول بكارگیری از مواد فرآوری و مواد كمكی سمی، ایجاد می‌شوند.


اجتناب از ضایعات و انتشارات در فرایند تولید

هدف هر فرایند تولیدی، از انتقال مواد خام تا ایجاد محصول، تشكیل شده است. بنابراین ضایعات فرایند را می‌توان بعنوان شاخصی برای استفاده ناكافی و نادرست از مواد در نظر گرفت. جدای از اثرات زیست‌محیطی كه توسط ضایعات بیرون‌ریزی‌ها بوجود آمده‌اند، باید مصرف مواد خام را هم كه از محیط زیست استخراج می‌شوند، در نظر گرفت. در بسیاری از موارد، فراهم كردن مواد خام كه در فرایندهای نادرست و نامؤثر تولید به ضایعات تغییر شكل می‌دهند یك فاكتور مسلم و قطعی در هزینه‌ها به حساب می‌آید. اجتناب از این نوع ضایعات نه تنها هزینه بیرون‌ریزی و دفع را كاهش می‌دهد بلكه هزینه مواد خام را هم بهبود می‌بخشد.


چرخه‌های بسته مواد در فرایند تولید

یك استراتژی مهم برای جلوگیری از ضایعات و كاهش هزینه‌ها شامل چرخه‌های بسته مواد در فرایند تولید می‌باشد. بازیافت مواد ضایعات و برگرداندن آنها به فرایند تولید مصرف مواد خام اولیه را به همراه هزینه دفع این ضایعات كاهش می‌دهد. بعلاوه نقل و انتقال كمتری برای بازیافت یا دفع مواد خارجی وجود خواهد داشت. یكی از ضروریات، شامل استفاده از مواد قابل بازیافت و جمع‌آوری و مرتب‌ سازی ضایعات فرایند می‌باشد.


بازیافت / استفاده مجدد از ضایعات برای مواد جدید

در بسیاری از موارد، اجتناب از ضایعات فرایند تولید در مجموع، و یا بازیافت آنها به فرایند تولید امكان‌پذیر نیست. باید استفاده‌ مجدد و یا بازیافت این مواد را به فرایند تولید كاملاً‌ مدنظر داشت. اگرچه در این زمینه، باید اطمینان حاصل شود كه عمل‌آوری محصولات جدید ضایعاتی را ایجاد نمی‌كند كه از مواد اصلی خطرناكتر باشند كه به این ترتیب برای اثرات مفید محیط‌ زیست كه هدف اصلی می‌باشد، راه مقابله‌ای خواهد بود.


دفع ضایعات غیرقابل اجتناب در یك روش قابل قبول از لحاظ زیست محیطی

علیرغم همه تلاشهایی كه صورت می‌گیرد، یك تولید كاملاً‌ بدون ضایعات در مواردی بسیار نادر، تحقق می‌پذیرد. این ضایعات غیرقابل اجتناب باید در یك طریقه‌ای دفع و منهدم شوند كه اثرات كمتری را بر روی محیط زیست داشته باشند. یكی از راههای امكان‌پذیر، جداسازی ضایعات و استفاده مجدد به طریقه‌ای خاص از آنها و یا انهدام مواد می‌باشد. در این زمینه، تماس صحیح و دقیق با مواد خطرناك از اهمیت خاصی برخوردار است. طریقه‌ دیگر، بر روی جنبه مصرف مواد متمركز شده و كنترل فعالی بر روی تركیب مواد ضایعاتی از طریق گزینش مواد مناسب، مواد فرایند و مواد كمكی دارد.


مرتب‌سازی / جداسازی ضایعات در هر كجا كه امكان دارد

مرتب‌سازی و جداسازی ضایعات فرایند، یك شرط ضروری و لازم را برای بازیافت و استفاده مجدد از مواد چه در خانه و چه در خارج تشكیل می‌دهد ضمن اینكه لازمه اندیشیدن چاره‌ای خاص برای انواع متفاوت ضایعات می‌باشد. در بعضی از موارد، جداسازی طبقات مختلف ضایعات، كافی خواهد بود. به منظور دستیابی به این هدف، غالباً‌ جا به جایی ترتیب مراحل انفرادی تولید، کافی است، برای مثال، برش بخشهای ساختاری مختلف مواد پیش از اینكه به یكدیگر چسبیده شوند از تركیب ضایعات مواد جلوگیری می‌كند كه تنها در صورت صرف هزینه‌های بالا، قابل جداسازی می‌باشند.


كاهش كسر مردودی‌ها در فرایند تولید

به حداقل رساندن نسبت مردودی‌ها، هدف مهمی خواهد بود اگر فقط بتواند هزینه‌ها را كمتر كند و هم چنین می‌تواند فاكتور كلیدی در مدیریت كیفیت و تضمین كیفیت محصول باشد. محصولی بدون هیچگونه مردودی را می توان چنین تعریف کرد:منافع و سودمندی مستقیم كه منسوب به مصرف منابع در عمل‌آوری محصول می‌باشند یعنی در اینجا كارآیی و تأثیر منابع در واقع برابر با صفر بوده است. اگر مصرف منابع در مقابل سایر محصولات قرار گرفته باشد، تأثیر و كارآیی سرتاسری منابع با نسبت مردودی‌ها كاهش پیدا می‌كند. مشكل بعدی در ارتباط با مردودی‌ها، بخصوص وقتی كه در مراحل آخری تولید رد می‌شوند، از این حقیقت تشكیل شده كه باید اجزاء سازنده را از هم جدا نمود، قبل از اینكه آنها دوباره به مكان تولید، بازگردانده شوند.