|
| |
| |
Wybór właściwych materiałówUlepszanie
( A: wyroby materiałochłonne, E: wyroby generujące najwięcej wpływu na środowisko na etapie ich utylizacji )
|
|
|
Podejście do oceny wyrobu:
|
Projekt i prawa autorskie – Vienna TU,
Institute for Engineering Design - ECODESIGN
|
Poszczególne metody oceny materiałów wykorzystują wskaźniki, które ułatwiają ich porównanie ze względu na wpływ na środowisko. W większości przypadków wskaźniki te są obliczane w oparciu o dane pochodzące z analizy cyklu życia (LCA – Life Cycle Assessment), które następnie mogą być wykorzystane jako podstawa do oszacowania wpływu na środowisko poszczególnych materiałów. Każda ze stosowanych metod daje wiarygodne rezultaty jedynie w ograniczonym zakresie zastosowań, dlatego wiedza o tych ograniczeniach i potencjalnym, niewykrywalnym przez daną metodę wpływie na środowisko jest niezbędna dla właściwej środowiskowej oceny materiałów.
Wszędzie tam, gdzie jest to możliwe, substancje toksyczne nie powinny być używane ze względu na ich negatywny wpływ na środowisko i ludzkie zdrowie. Dotyczy to całego cyklu życia wyrobu. Substancje toksyczne mogą wywierać poważny wpływ na ludzkie zdrowie, nawet, gdy zostały użyte w niewielkich ilościach (dioksyny, PCB, PVC,…) w szczególności, gdy ich zawartość jest przewidziana w zewnętrznych elementach wyrobu mogących mieć bezpośredni kontakt z użytkownikiem. Z tych powodów ważne jest aby unikać tego rodzaju substancji w czasie całego cyklu życia wyrobu.
Stosowanie surowców odnawialnych nie tylko umożliwia właściwą utylizację, ale także pozytywnie wpływa na problemy zasobów naturalnych (surowce odnawialne jako ważne kryterium zrównoważonego rozwoju). W odróżnieniu od surowców kopalnych, surowce odnawialne są w większości pozyskiwane z roślin (drewno, kukurydza, rzepak, konopie…) a w pewnych zastosowaniach wykazują podobne lub nawet lepsze właściwości niż materiały nieodnawialne.
Istotną częścią EKOPROJEKTOWANIA jest idea zamkniętych obiegów. Oznacza to, że materiały powinny krążyć w cyklach, a cykle te powinny być jak najbardziej szczelne. Jednym z uwarunkowań takiego działania jest stosowanie materiałów całkowicie podlegających recyklingowi oraz zapewnienie, że ich pożądane właściwości będą w wystarczającym stopniu zachowane także w recyklowanym materiale wtórnym (w razie konieczności – poprzez dodanie odpowiedniej ilości materiału pierwotnego).
Niektóre materiały mogą stanowić problem dla utrzymania zamkniętych obiegów mimo swojej zdatności do recyklingu. Dzieje się tak, jeśli np.: ze względu na wymaganą sztywność i wytrzymałość, dwa materiały są połączone w sposób trwały i nierozłączny. W takich przypadkach recykling może okazać się bardzo utrudniony lub nawet niemożliwy, co sprawi, że na ostatnim etapie cyklu życia wyrób będzie poddany co najwyżej utylizacji.
Na proces produkcyjny mają wpływ nie tylko same właściwości materiałów, ale również metody wydobycia lub pozyskania surowców na te materiały. Mogą się one różnic między sobą m.in. negatywnym wpływem na środowisko. Poprzez zastąpienie surowców o problematycznym pochodzeniu innymi, o podobnych lub takich samych właściwościach, można znacząco wpłynąć na redukcję ogólnego zużycia zasobów. Dzięki temu można także uniknąć zachwiania równowagi środowiskowej przedsiębiorstwa.