Recykling materiałów

Ulepszanie

( A: wyroby materiałochłonne, E: wyroby generujące najwięcej wpływu na środowisko na etapie ich utylizacji )

Listy kontrolne ekoprojektowania

Wyrób

Czy wyrób zawiera informacje dotyczące zastosowanych materiałów, czy oznaczenia są zgodne z odpowiednimi normami?

Z jakich materiałów zbudowany jest wyrób? Gdzie i w jaki sposób oznaczyć poszczególne komponenty, aby można było jednoznacznie zidentyfikować zawarte w nich materiały nawet na końcu życia wyrobu? Czy oznaczenia są znormalizowane? Czy istnieje potrzeba umieszczania dodatkowych informacji?

Istotność (R)	Spełnienie (F)	Priorytet (P)
Bardzo ważne ( 10 ) Mniej ważne ( 5 ) Nie dotyczy ( 0 )	Tak ( 1 ) Raczej tak ( 2 ) Raczej nie ( 3 ) Nie ( 4 )	P = R * F

Zadanie

Zadbaj o zgodne z normami oznaczenia materiałów

Pomysł na
realizację

Koszty

Większe Na tym samym poziomie Mniejsze	Dlatego, że

Wdrożenie

trudne łatwe	Dlatego, że

Działanie

Niezwłoczne Później Nigdy	Osoba odpowiedzialna
Niezwłoczne Później Nigdy	Termin realizacji

Czy budowa wszystkich komponentów wyrobu pozwala na rozdzielanie materiałów dla potrzeb recyklingu?

Z jakich materiałów zbudowany jest wyrób? Które połączone materiały są jednocześnie nierozdzielne i niekompatybilne ze względu na recykling? Co zrobić, aby ułatwić rozdzielanie materiałów? Czy możliwe jest wybranie innej, bardziej kompatybilnej kombinacji materiałów?

Istotność (R)	Spełnienie (F)	Priorytet (P)
Bardzo ważne ( 10 ) Mniej ważne ( 5 ) Nie dotyczy ( 0 )	Tak ( 1 ) Raczej tak ( 2 ) Raczej nie ( 3 ) Nie ( 4 )	P = R * F

Zadanie

Spraw, aby możliwe było rozdzielanie materiałów w celu recyklingu

Pomysł na
realizację

Koszty

Większe Na tym samym poziomie Mniejsze	Dlatego, że

Wdrożenie

trudne łatwe	Dlatego, że

Działanie

Niezwłoczne Później Nigdy	Osoba odpowiedzialna
Niezwłoczne Później Nigdy	Termin realizacji

Czy szkodliwe lub cenne substancje zawarte w wyrobie mogą być łatwo zidentyfikowane i czy przy projektowaniu przewidziano sposób na ich usunięcie?

Czy wyrób zawiera szkodliwe lub cenne materiały? W jaki sposób uprościć procedurę usuwania tych materiałów przed recyklingiem? Czy stosowanie szkodliwych lub cennych materiałów jest nieuniknione?

Istotność (R)	Spełnienie (F)	Priorytet (P)
Bardzo ważne ( 10 ) Mniej ważne ( 5 ) Nie dotyczy ( 0 )	Tak ( 1 ) Raczej tak ( 2 ) Raczej nie ( 3 ) Nie ( 4 )	P = R * F

Zadanie

Zadbaj o bezproblemowe usuwanie szkodliwych oraz cennych substancji

Pomysł na
realizację

Koszty

Większe Na tym samym poziomie Mniejsze	Dlatego, że

Wdrożenie

trudne łatwe	Dlatego, że

Działanie

Niezwłoczne Później Nigdy	Osoba odpowiedzialna
Niezwłoczne Później Nigdy	Termin realizacji

Czy materiały zastosowane w poszczególnych komponentach wyrobu są podatne na recykling i czy mogą być jednocześnie poddane recyklingowi (kompatybilność)?

Z jakich materiałów wykonany jest wyrób/komponent? Czy można zmniejszyć zróżnicowanie materiałów? Czy poszczególne materiały są rozdzielne? Jak zachowują się nierozdzielne materiały w procesie recyklingu?

Istotność (R)	Spełnienie (F)	Priorytet (P)
Bardzo ważne ( 10 ) Mniej ważne ( 5 ) Nie dotyczy ( 0 )	Tak ( 1 ) Raczej tak ( 2 ) Raczej nie ( 3 ) Nie ( 4 )	P = R * F

Zadanie

Zadbaj o to, żeby stosowane materiały były podatne na recykling

Pomysł na
realizację

Koszty

Większe Na tym samym poziomie Mniejsze	Dlatego, że

Wdrożenie

trudne łatwe	Dlatego, że

Działanie

Niezwłoczne Później Nigdy	Osoba odpowiedzialna
Niezwłoczne Później Nigdy	Termin realizacji

Czy warstwa wierzchnia i materiał bazowy wyrobu/komponentu są kompatybilne ze względu na recykling?

Które komponenty posiadają dodatkową warstwę wierzchnią? Czy może ona negatywnie wpływać na podatność komponentów na recykling? Czy istnieją rozwiązania alternatywne?

Istotność (R)	Spełnienie (F)	Priorytet (P)
Bardzo ważne ( 10 ) Mniej ważne ( 5 ) Nie dotyczy ( 0 )	Tak ( 1 ) Raczej tak ( 2 ) Raczej nie ( 3 ) Nie ( 4 )	P = R * F

Zadanie

Zadbaj o to, aby powłoka i materiał bazowy elementu były podatne na recykling

Pomysł na
realizację

Koszty

Większe Na tym samym poziomie Mniejsze	Dlatego, że

Wdrożenie

trudne łatwe	Dlatego, że

Działanie

Niezwłoczne Później Nigdy	Osoba odpowiedzialna
Niezwłoczne Później Nigdy	Termin realizacji

Czy możliwe jest całkowite usunięcie z wyrobu materiałów eksploatacyjnych i substancji szkodliwych?

Czy wyrób zawiera szkodliwe substancje? Czy naprawdę nie da się ich uniknąć? Jak zapewnić bezproblemowe usuwanie tych substancji? Co zrobić, aby zapobiec zaleganiu materiałów eksploatacyjnych (smaru, oleju itp.) w wyrobie po jego użytkowaniu?

Istotność (R)	Spełnienie (F)	Priorytet (P)
Bardzo ważne ( 10 ) Mniej ważne ( 5 ) Nie dotyczy ( 0 )	Tak ( 1 ) Raczej tak ( 2 ) Raczej nie ( 3 ) Nie ( 4 )	P = R * F

Zadanie

Umożliwiaj usunięcie z wyrobu substancji eksploatacyjnych i substancji szkodliwych

Pomysł na
realizację

Koszty

Większe Na tym samym poziomie Mniejsze	Dlatego, że

Wdrożenie

trudne łatwe	Dlatego, że

Działanie

Niezwłoczne Później Nigdy	Osoba odpowiedzialna
Niezwłoczne Później Nigdy	Termin realizacji

Czy przy projektowaniu wyrobu wzięto pod uwagę jakie możliwości utylizacyjne ma końcowy użytkownik wyrobu i czy dostarczono mu instrukcji dotyczącej utylizacji?

Jaka jest najbardziej przyjazna dla środowiska forma utylizacji wyrobu? Jakie możliwości utylizacji ma przeciętny użytkownik końcowy? W jaki sposób został on poinformowany o właściwej utylizacji wyrobu? Jakie są kryteria dla jasnej i jednoznacznej instrukcji dotyczącej utylizacji?

Istotność (R)	Spełnienie (F)	Priorytet (P)
Bardzo ważne ( 10 ) Mniej ważne ( 5 ) Nie dotyczy ( 0 )	Tak ( 1 ) Raczej tak ( 2 ) Raczej nie ( 3 ) Nie ( 4 )	P = R * F

Zadanie

Weź pod uwagę jakie możliwości utylizacyjne ma końcowy użytkownik wyrobu i zadbaj o instrukcje dotyczące utylizacji

Pomysł na
realizację

Koszty

Większe Na tym samym poziomie Mniejsze	Dlatego, że

Wdrożenie

trudne łatwe	Dlatego, że

Działanie

Niezwłoczne Później Nigdy	Osoba odpowiedzialna
Niezwłoczne Później Nigdy	Termin realizacji

Podejście do oceny wyrobu:

Istotność:
Wskaźnik istotności i adekwatności danego pytania w stosunku do Twojego wyrobu (10...vbardzo istotne ; 5...mniej istotne ; 0...nieistotne).
Spełnienie:
Oceń zapytanie wykorzystując jedną z czterech możliwych odpowiedzi (tak / taczej tak / raczej nie / nie); pytania dodatkowe mają jedynie pomóc w zrozumieniu pytania głównego i nie wymagają odpowiedzi.
Priorytet:
Wybierz zadania EKOPROJEKTOWANIA o wysokim priorytecie (P) i z nimi kontynuuj pracę.
Pomysł na realizację:
Znajdź pomysły na realizację danych zadań. W tym punkcie pomocna może się okazać zawartość części informacyjnej PILOT’a.
Wdrożenie:
Oszacuj trudność wdrożenia zaproponowanych pomysłów (trudne / łatwe).
Koszty:
Oszacuj koszty implementacji danego pomysłu w odniesieniu do istniejącego rozwiązania (wyższe / takie same / niższe) i podaj powody.
Działanie:
Zdecyduj kiedy wykonać określone zadania EKOPROJEKTOWANIA (od razu / później / nigdy) i wskaż osobę w danym dziale przedsiębiorstwa, która będzie odpowiedzialna za dalsze kroki w realizacji ulepszenia wyrobu oraz za dotrzymanie terminów.

Projekt i prawa autorskie – Vienna TU, Institute for Engineering Design - ECODESIGN

Zadbaj o zgodne z normami oznaczenia materiałów

Jeśli nie jest możliwe ponowne wykorzystanie komponentów lub zaadaptowanie ich do użycia w innych wyrobach, zawarte w nich materiały należy poddać procesom recyklingu. W tym celu niezbędna jest jednoznaczna identyfikacja materiałów dzięki znormalizowanym oznaczeniom. Produkty zawierające nieoznakowane lub nieodpowiednio oznakowane materiały bardzo często są przekazywane na wysypisko, mimo, że byłby możliwy ich recykling.

Spraw, aby możliwe było rozdzielanie materiałów w celu recyklingu

Recykling materiałów wymaga użycia jednolitego materiału bądź przynajmniej materiałów podatnych na recykling. Jeśli wyrób zawiera niekompatybilne (z uwagi na recykling) materiały, powinno być możliwe ich rozdzielenie. W przypadku recyklingu materiałowego, rozdzielanie nie musi być koniecznie całkowicie nieniszczące. Zaznaczenie na wyrobie punktów rozdzielenia materiałów (np. punkty przełamania) ułatwi proces rozdzielenia. Budowa wyrobu powinna zapewniać różnorodne ułatwienia w tym zakresie.

Zadbaj o bezproblemowe usuwanie szkodliwych oraz cennych substancji

W wielu wyrobach nie da się uniknąć zastosowania szkodliwych lub cennych substancji. Szkodliwe substancje (które utrudniają recykling) lub substancje cenne (które zachowają swą wartość jedynie, gdy występują oddzielnie) powinny być łatwe do zidentyfikowania w celu zapewnienia ich łatwego usunięcia z wyrobu i poddania recyklingowi lub utylizacji. Niewłaściwe oznakowanie (bądź jego brak) lub niewygodny demontaż negatywnie wpływają na osiągnięcie tego celu.

Zadbaj o to, żeby stosowane materiały były podatne na recykling

Jeśli nie jest możliwe ponowne wykorzystanie elementów wyrobu, należy dążyć do osiągnięcia jak najwyższego poziomu recyklingu materiałowego. Podczas wyboru materiałów, spośród różnych dostępnych na rynku o równoważnych właściwościach, czynnikiem decyzyjnym może być podatność materiału na recykling.

Zadbaj o to, aby powłoka i materiał bazowy elementu były podatne na recykling

Warstwa wierzchnia elementu jest zazwyczaj nierozdzielna z materiałem bazowym. Jednak fakt ten nie powinien zmniejszać podatności materiałów na recykling. Inteligentne zaprojektowanie komponentów i dobór odpowiednich materiałów zapewnią ich kompatybilność w procesie recyklingu.

Umożliwiaj usunięcie z wyrobu substancji eksploatacyjnych i substancji szkodliwych

Aby umożliwić utylizację materiałów eksploatacyjnych i nieuniknionych substancji szkodliwych w sposób przyjazny dla środowiska, należy zadbać o to, żeby można było je oddzielić od komponentów. Warunkiem dla tych działań są adekwatne oznaczenia komponentów zawierających takie substancje oraz możliwość ich usuwania w bezproblemowy sposób.

Weź pod uwagę jakie możliwości utylizacyjne ma końcowy użytkownik wyrobu i zadbaj o instrukcje dotyczące utylizacji

Użytkownicy nie są zazwyczaj skłonni na podejmowanie większych wysiłków związanych z utylizacją wyrobu. Dlatego przyjazna dla środowiska utylizacja powinna być prosta i nie przysparzać użytkownikowi większych kłopotów. W dodatku, pomocne może się okazać dostarczenie użytkownikowi informacji związanych z właściwą utylizacją oraz zachęcających do właściwego działania.